De Scheidslijn tussen Perspectieven: Een Grappige Ontdekking

Perspectief bepaalt niet wat er gebeurt, maar wel hoe vrij jij je daarin voelt. Oude aannames werken als lenzen die je blik vernauwen en je lichaam in spanning houden, totdat je ziet dat het geen feiten zijn maar verhalen die je ooit bent gaan geloven. Door je bril bewust te verschuiven, aannames los te laten en milder naar jezelf te kijken, ontstaat er ruimte voor nieuwe keuzes, meer rust in je lijf en meer innerlijke vrijheid.

Drie vragen om even bij stil te staan 

• In welke situaties kijk jij met een bril van angst of tekort? → Je merkt dan hoe snel oude ervaringen je blik nog steeds kleuren. 
• Welke oude aanname houd jij in stand die jouw blik op jezelf of de wereld beperkt? → Dit laat zien waar je jezelf onnodig beperkt. 
• Welk deel van jouw leven zou zachter worden als je er met meer mildheid naar keek? → Juist daar ligt vaak de beweging van vasthouden naar loslaten.

Half leeg of juist half vol? — hoe één beeld twee werelden kan tonen

Tijdens een recente vlucht naar Schiphol, terwijl ik de Pyreneeën overstak, werd ik opnieuw herinnerd aan een eenvoudige maar krachtige waarheid: perspectief maakt het verschil.

Links van het vliegtuig: een helderblauwe lucht, zonlicht, overzicht. Rechts: een dikke deken van wolken, alles grijs en dicht. Twee totaal verschillende werelden, gescheiden door een bergketen.

Ik merkte hoe mijn lijf anders reageerde als ik van links naar rechts keek. Aan de ene kant ontspanning, ruimte, een lichte adem. Aan de andere kant een lichte beklemming, alsof het dichter voelde. Hetzelfde vliegtuig, dezelfde hoogte, dezelfde vlucht — en toch twee totaal andere ervaringen.

Zo werkt het vaak ook in ons leven. Twee mensen kunnen naar exact dezelfde situatie kijken en iets totaal anders zien. De een ziet een belemmering, de ander een kans. De een voelt spanning en tekort, de ander ziet juist mogelijkheid en groei.

Wat bepaalt dan wat we waarnemen? Het antwoord ligt niet in de situatie zelf, maar in onze bril: de bril van aannames, overtuigingen en verwachtingen.

Perspectief verandert de feiten niet, maar wel hoeveel vrijheid jij erin voelt.

💡 In welke situaties kijk jij met een bril van angst of tekort? Wat verandert er als je kijkt vanuit vertrouwen?

Perspectief is geen feit, het is een keuze — wat je bril met je doet

We denken vaak dat we neutraal waarnemen. Dat we “gewoon zien wat er is”. Maar in werkelijkheid filteren we alles door eerdere ervaringen, angsten, verlangens en aannames. Dat maakt ons perspectief krachtig – maar ook verraderlijk.

Voorbeeld: Twee collega’s krijgen dezelfde feedback: “Je zou duidelijker je grenzen mogen aangeven.” De een voelt zich aangevallen en denkt: “Zie je wel, ik faal.” De ander voelt zich juist gesteund: eindelijk een bevestiging van wat ze zelf al voelde.

Het verschil? Niet de situatie, maar de bril waardoor ze kijken.

Wat je ziet, wordt al gekleurd vóór je het bewust opmerkt. Oude ervaringen, oude pijn en oude overtuigingen fluisteren op de achtergrond mee: “Dit is gevaarlijk” of “Dit is veilig genoeg.”

Zo kan dezelfde opmerking voor de een voelen als een aanval, en voor de ander als een uitnodiging.

Als je ziet hoe snel jouw bril je reactie kleurt, helpt het om juist in de ogenschijnlijk gewone dingen te kijken wat er allemaal meeloopt: een zin op een vrachtwagen, een rommelig hoekje in huis, een hoofd vol gedachten. Vaak merk je dan hoe jouw binnenwereld het beeld verzwaart of juist lichter maakt. Wil je verder onderzoeken wat jouw eigen “hoop rommel” aan aannames en verhalen je laat zien — en hoe loslaten daar ruimte kan brengen in je lijf en je dag? Lees meer in: Wat zie jij als je kijkt naar een hoop rommel?.

Met welke bril kijk jij? — oude aannames die je blik vernauwen

Onze aannames zijn als lenzen: ze kleuren wat we waarnemen. Ze ontstaan vaak onbewust, gevoed door ervaringen uit het verleden.

Een keer buitengesloten op school kan leiden tot de aanname: “Ik hoor er niet bij.” Eén keer harde kritiek krijgen kan uitgroeien tot: “Ik doe het nooit goed genoeg.” Na verloop van tijd voelt zo’n aanname niet meer als een gedachte, maar als een feit.

In je lijf merk je dat bijvoorbeeld aan:

• spanning in je borst als je iets wilt zeggen in een groep;
• een strakke kaak als iemand je feedback geeft;
• een dichtklappend gevoel in je keel zodra je iets over jezelf wilt delen.

Maar deze lenzen zijn niet de waarheid. Het zijn verhalen die je bent gaan geloven. En zodra je dat ziet, ontstaat er ruimte om die verhalen los te laten.

Aannames zijn geen feiten, maar oude conclusies die je nog steeds gelooft.

Voorbeeld: Een vrouw die altijd dacht dat ze “niet technisch is”, weigert jarenlang om digitale tools te gebruiken. Elke nieuwe app voelt als een bedreiging. Tot ze besluit haar aanname te bevragen. Ze gaat oefenen, fouten maken, leren. In het begin met spanning in haar lijf, later met meer ontspanning. Ze ontdekt dat ze het prima kan — haar oude verhaal was nooit meer dan een beschermingsmechanisme.

Nog een voorbeeld: Je stuurt een bericht naar iemand die belangrijk voor je is en krijgt pas laat een korte reactie terug. Vanuit een oude aanname als “ik ben niet belangrijk” schiet je lijf meteen in de kramp: een knoop in je buik, een bekende onrust in je borst. Misschien ga je wat harder je best doen, nóg een bericht sturen of je juist terugtrekken.

Als je diezelfde situatie bekijkt met de bril “de ander heeft ook een eigen leven” of “dit zegt niets over mijn waarde”, merk je dat je adem al iets zakt. De situatie is hetzelfde, maar de spanning in jou verandert.

Of neem een intieme relatie. Je ligt naast iemand in bed en merkt dat je je toch alleen voelt. Eén blik die afwezig lijkt, kan met de bril “ik doe het niet goed” voelen als afwijzing. Met een mildere bril — “de ander is moe of ergens anders met zijn aandacht” — blijft er eerder nieuwsgierigheid dan verkramping. De buitenkant is hetzelfde, maar vanbinnen leeft een totaal ander verhaal.

💡 Welke oude aanname houd jij in stand die jouw blik op jezelf of de wereld beperkt?

Je merkt deze oude aannames vaak het duidelijkst in je relaties. In gesprekken hoor je dan soms meer je eigen oude conclusies dan de woorden van de ander, waardoor je sneller in verdedigen of uitleggen schiet. Als je wilt onderzoeken hoe jouw filters meeluisteren en wat er verandert als je met je hele lijf gaat luisteren, dan kan dit vervolgblog je verder helpen. Lees meer in: Selectief horen in je relaties — hoe je filters rust én echte verbinding in de weg staan.

Versterken of verzwakken? — wanneer overtuigingen je gaan tegenwerken

Niet alle aannames zijn beperkend. Sommige geven je juist kracht. Ze geven vertrouwen, richting, moed. Maar ook die overtuigingen verdienen aandacht. Want zelfs versterkende aannames zijn maar tot op zekere hoogte behulpzaam. Daarna kunnen ze je gaan vastzetten.

Een versterkende aanname is er een die je uitdaagt om te groeien, zonder je gevangen te zetten. Ze opent, in plaats van te sluiten.

Voorbeeld: Een ondernemer heeft altijd geloofd in: “Als ik maar hard genoeg werk, komt het goed.” Die overtuiging heeft hem ver gebracht. Jarenlang voelt het als een motor die hem vooruit duwt. Tot hij tegen zijn grens aanloopt. Zijn lichaam gaat protesteren, de nachten worden korter, hij raakt overprikkeld. De overtuiging werkt niet meer. Hij moet loslaten, anders brandt hij op.

Wat eerst hielp, beperkt nu.

Zolang je dezelfde overtuiging vasthoudt, herhaal je hetzelfde leven.

Dat is het moment waarop een oude versterkende aanname omslaat in een vorm van vasthouden. Je houdt je vast aan wat ooit werkte, terwijl je lijf en je leven laten zien dat het nu anders mag.

💡 Welke overtuiging werkte ooit voor jou, maar is nu misschien aan vernieuwing toe?

De kunst van het herkaderen — dezelfde situatie, een andere innerlijke beweging

Herkaderen is het vermogen om bewust van perspectief te veranderen. Om dezelfde situatie anders te leren zien. Niet door iets mooier te maken dan het is, maar door breder te kijken.

Je zegt niet: “Het is helemaal niet erg.” Je zegt: “Dit is pijnlijk — én er zit ook een uitnodiging in.”

Voorbeeld: Een jongvolwassene ziet haar burn-out eerst als falen. Ze voelt schaamte, verlies, onzekerheid. Haar lichaam is op, haar hoofd wil door. Alles in haar zegt: “Ik heb het verpest.”

Langzaam verschuift haar blik. Ze ziet: dit is een signaal, geen eindpunt. Haar lijf zegt: “Zo kan het niet verder.” Het wordt het begin van een nieuw hoofdstuk waarin ze leert voelen, grenzen stellen en écht kiezen voor wat bij haar past.

De situatie is dezelfde. Maar de innerlijke beweging verandert: van vechten tegen wat er is, naar luisteren naar wat er gezien wil worden.

💡 Wat zou er gebeuren als je jouw moeilijkste ervaring tot nu toe niet ziet als mislukking, maar als keerpunt?

Loslaten: van belemmering naar bevrijding — ruimte maken in je hoofd en lijf

Elke keer dat je een oude aanname loslaat, ontstaat er ruimte. Ruimte voor nieuwe inzichten, nieuwe keuzes, nieuwe energie.

Loslaten betekent niet vergeten of ontkennen. Het betekent erkennen wat je hebt gedragen — soms jarenlang — en besluiten dat het nu anders mag. Je hoeft het niet weg te duwen; je mag het rustig neerleggen.

Je voelt dat vaak direct in je lichaam:

• je adem wordt dieper;
• je schouders zakken iets;
• er komt meer ruimte achter je borstbeen.

Voorbeeld: Een man leeft met de aanname dat hij altijd sterk moet zijn. Gevoel tonen voelt als falen. Zijn lijf staat bijna voortdurend “aan”: hoge adem, gespannen kaken, een strakke rug. Tot hij op een dag in tranen uitbarst bij een vriend — en merkt dat het juist verbindt. Hij laat de aanname “ik moet altijd sterk zijn” los, en voelt zich voor het eerst écht vrij om zichzelf te zijn.

Loslaten is geen zwakte. Het is het losmaken van de knoop tussen wie je dacht dat je moest zijn en wie je in werkelijkheid bent.

💡 Welke overtuiging zou jij vandaag kunnen loslaten om meer vrijheid te ervaren in wie je bent?

Perspectief is het begin van verandering — zachter kijken naar jezelf

Alles begint met hoe je kijkt. Want hoe je kijkt, bepaalt wat je ziet. En wat je ziet, bepaalt hoe je reageert.

Je kunt dit direct in je lijf onderzoeken. Denk even aan een situatie waarin je het gevoel had dat je tekortschiet. Merk op wat er in je lichaam gebeurt als je die situatie bekijkt met de bril “ik doe het niet goed”. Voel je adem, je schouders, je buik.

Laat daarna heel voorzichtig een andere zin meekomen, iets als: “Het is logisch dat dit moeilijk is” of “Ik hoef het niet perfect te doen.” Vaak merk je al een subtiel verschil: een zachtere adem, iets minder spanning.

Als je vastzit in een kritisch perspectief, is de kans groot dat je lichaam zich aanspant en je gedachten streng worden. Je houdt jezelf dan onbewust vast in een oud verhaal.

Voorbeeld: Tijdens een moeilijke periode voelt iemand zich constant tekortschieten. Hij ziet vooral wat er niet lukt. Tot een coach vraagt: “Wat zou je zeggen als een vriend in deze situatie zat?” Hij antwoordt vol mededogen. En beseft: hij kan ook zó naar zichzelf leren kijken.

Dat is de beweging van vasthouden naar loslaten:

• minder vasthouden aan je kritische bril;
• meer loslaten in de richting van mildheid, ruimte en begrip.

💡 Welk deel van jouw leven zou zachter worden als je er met meer mildheid naar keek?

Conclusie: de kracht van kijken — één aanname loslaten als begin

Zoals de Pyreneeën de grens markeerden tussen wolken en zonlicht, zo markeren onze aannames de grens tussen beperking en mogelijkheid. Maar net als een vliegtuig kunnen we opstijgen, erbovenuit kijken, en ontdekken dat het beide waar is: er zijn wolken én licht.

Je hoeft niet te kiezen welke kant “de waarheid” is. Je mag zien dat je perspectief een bril is — en dat je die kunt verschuiven.

Jij bepaalt waar je naar kijkt. En daarmee bepaal je wat je ziet.

Je hoeft niet alles los te laten; één oude aanname minder kan al licht binnenlaten.

Laat vandaag één oude aanname los. Niet om jezelf te forceren, maar om ruimte te maken voor een perspectief dat je verder helpt. Een perspectief waarin je lichaam niet verkrampt, maar ademt. Waarin je je niet verder in jezelf terugtrekt, maar iets meer jezelf mag zijn.

Van daaruit begint echte verandering: niet met harder je best doen, maar met anders kijken.

Vrijheid begint niet bij méér doen, maar bij minder vasthouden.  

Begin met loslaten, stap voor stap →

Ontdek meer...

Hier zijn enkele andere artikelen die je verder kunnen begeleiden op je reis naar betere luistervaardigheden, open communicatie en empathie:

• De Kracht van Dialoog: Hoe Open Communicatie Relaties Versterkt
  Ondersteund door wetenschappelijke inzichten: leer hoe effectieve communicatie helpt om diepere verbindingen te creëren en conflicten te voorkomen.
• Aannames in Opvoeding en Kindontwikkeling
  Wetenschappelijk onderbouwd: begrijp hoe aannames in de opvoeding het gedrag en de ontwikkeling van kinderen beïnvloeden, en hoe je hier bewust mee om kunt gaan.

Veelgestelde vragen over perspectief en aannames

Wat bedoel je met “perspectief is geen feit, maar een keuze”? We denken vaak dat we neutraal waarnemen, maar in werkelijkheid filteren we alles door eerdere ervaringen, angsten, verlangens en aannames. De situatie blijft hetzelfde, maar de bril waarmee je kijkt bepaalt of iets voelt als aanval of als uitnodiging.

Hoe ontstaan beperkende aannames eigenlijk? Ze ontstaan meestal onbewust, vanuit ervaringen in het verleden. Eén keer buitengesloten worden kan uitgroeien tot "ik hoor er niet bij", één keer harde kritiek tot "ik doe het nooit goed genoeg", totdat die zinnen niet meer als gedachten maar als feiten voelen.

Kunnen aannames ook helpend zijn? Ja, sommige overtuigingen geven je juist kracht, richting en moed. Ze zijn helpend zolang ze je laten groeien en openen, maar op het moment dat je lijf gaat protesteren en je vastloopt, zie je dat een vroegere krachtbron je nu begint te beperken.

Wat is precies “herkaderen” in dit blog? Herkaderen is dezelfde situatie vanuit een ander perspectief leren zien, zonder het mooier te maken dan het is. Je zegt niet "het is niet erg", maar: "dit is pijnlijk én er zit ook een signaal of uitnodiging in", waardoor de innerlijke beweging verschuift van vechten naar luisteren.

Wat heeft loslaten van aannames te maken met vrijheid in jezelf? Zolang je oude aannames vasthoudt, herhaal je hetzelfde leven: je lichaam spant zich aan, je gedachten blijven streng en je blijft in een oud verhaal hangen. Elke aanname die je loslaat, maakt ruimte voor een zachtere adem, meer ruimte in je borst en meer vrijheid om jezelf te zijn.

Wekelijks een helder moment van rust en richting

Ontvang wekelijks inspiratie over loslaten, innerlijke vrijheid en persoonlijke groei — rustig, zuiver en rechtstreeks in je mailbox. Afmelden kan op elk moment

Groet,

Gerrit