Blue Monday: van een opgelegd somber verhaal naar rust en helderheid in jezelf

Blue Monday is minder een vaststaande sombere dag dan een verhaal dat jou vertelt hoe je je zou moeten voelen. Dit blog laat je zien hoe Blue Monday een spiegel kan zijn voor je gedachten, overtuigingen en lichamelijke signalen — en hoe zelfreflectie helpt om los te laten wat niet meer klopt, zodat er meer ruimte komt voor rust en helderheid.

Drie vragen om even bij stil te staan

• Waar in je lichaam voel je vandaag als eerste dat er spanning of zwaarte meespeelt? → Let op signalen als een knoop in je maag, een zwaarder gevoel op je borst of schouders die hoger gaan zitten zodra je aan deze periode denkt.
• Welke gedachte over jezelf maakt Blue Monday (of januari) zwaarder dan nodig? → Vaak is het een oud verhaal als "ik moet dit jaar laten zien dat ik het aankan" of "ik ben nu eenmaal niet zo sterk", dat je meer onder druk zet dan de dag zelf.
• Welke kleine keuze kun je vandaag maken om je aandacht te richten op wat wél klopt in jouw leven? → Denk aan één moment van stilte, een korte wandeling of een eerlijk gesprek met jezelf, waarin je bewust ruimte maakt voor mildheid in plaats van voor moeten.

Blue Monday: de kracht van zelfreflectie

Blue Monday komt elk jaar voorbij als een soort collectieve sombere dag.

"Blue Monday is geen diagnose, maar een verhaal dat je mag herschrijven." De derde maandag van januari zou de depressiefste dag van het jaar zijn. Nieuwsberichten, reclames en social media herinneren je eraan dat het vandaag "mag" tegenvallen.

Maar wat zegt dat eigenlijk? Gaat Blue Monday echt over die ene maandag? Of laat het vooral zien hoe we geneigd zijn verhalen te geloven – over het weer, over het jaar dat nog moet beginnen, en vooral: over onszelf?

"Je stemming is geen natuurverschijnsel, maar een gesprek tussen je gedachten, je lichaam en je verhaal."

Blue Monday — marketingmythe of spiegel van je binnenwereld

Het begrip Blue Monday werd in 2005 bedacht door een Britse psycholoog in opdracht van een reisorganisatie. Met een zogenoemde formule zette hij factoren als het weer, schulden na de feestdagen, mislukte goede voornemens en gebrek aan motivatie bij elkaar. Uitkomst: de derde maandag van januari zou het dieptepunt zijn van ons collectieve humeur.

Die formule bleek vooral een slimme marketingactie. Er is geen stevige wetenschappelijke basis voor. En toch blijft het idee hangen. Waarom? Omdat het raakt aan iets wat veel mensen in deze periode herkennen: vermoeidheid, een laag energieniveau, twijfel over het nieuwe jaar, een verlangen naar licht en lucht.

Voorbeeld: Iemand merkt dat hij zich op Blue Monday extra futloos voelt. Niet omdat er objectief iets mis is, maar omdat hij zich de hele week al heeft voorbereid op die "zware maandag". Hij checkt continu bij zichzelf of hij zich al somber voelt. Zijn verwachting kleurt zijn ervaring.

Blue Monday laat daarmee iets groters zien: hoe sterk verhalen en etiketten invloed hebben op hoe jij je voelt. Niet alleen op deze dag, maar het hele jaar door.

💡 Welke verwachtingen beïnvloeden onbewust jouw beleving van een dag, een periode, of zelfs van jezelf?

Wat je gelooft over Blue Monday laat zien wat je gelooft over jezelf

De echte vraag is niet of Blue Monday waar is, maar wat jij ermee doet.

Dit fenomeen legt een dieper patroon bloot: hoe gemakkelijk we aannames overnemen en geloven dat ze waar zijn, simpelweg omdat ze vaak worden herhaald. Dat geldt voor verhalen in de media, maar net zo goed voor de verhalen die je over jezelf bent gaan geloven.

Misschien herken je zinnen als:

• "Ik ben nu eenmaal niet zo sterk."
• "Ik ben een echte piekeraar."
• "Ik krijg dit nooit voor elkaar."

Het zijn etiketten die ooit ergens zijn ontstaan: in je gezin, op school, op het werk. Zinnen die je zo vaak hebt gehoord of tegen jezelf hebt gezegd, dat ze zijn gaan voelen als waarheid.

Stel je een maandagochtend voor. Je kijkt naar je agenda en merkt dat er meteen gedachten opkomen:

• "Dit wordt weer zo'n week."
• "Ik loop achter, ik moet inhalen."
• "Ik moet dit jaar écht anders doen."

Nog voordat de dag begonnen is, staat je binnenwereld al onder spanning. Niet door de datum, maar door het verhaal waarmee je wakker wordt.

Blue Monday lijkt onschuldig, maar werkt met hetzelfde mechanisme: hoe vaker het verhaal herhaald wordt, hoe groter de kans dat je je ernaar gaat gedragen. En precies zo werken je overtuigingen over jezelf.

💡 Welke diepgewortelde overtuiging draag jij mee die misschien helemaal niet klopt, maar je wel beperkt in hoe je naar jezelf kijkt?

De kracht van perceptie — gedachten als filters op je stemming

Onze kijk op onszelf is vaak niet gebaseerd op waarheid, maar op herhaling. Herhaling van wat we geleerd hebben, meegemaakt hebben of jarenlang zijn blijven denken. Zoals Blue Monday elk jaar weer opduikt in de media, zo blijven ook jouw innerlijke overtuigingen zich aandienen – totdat je ze bewust onderzoekt.

Wanneer je vertraagt en je gedachten opmerkt, kun je je afvragen:

Is dit feit, of is dit een verhaal dat ik ben gaan geloven?

Je lichaam helpt je vaak mee. Denk aan:

• een zwaarder gevoel in je borst zodra een oude gedachte opkomt;
• gespannen kaken wanneer je denkt dat je het weer moet volhouden;
• een onrustige ademhaling als je jezelf vertelt dat je moet presteren.

Voorbeeld: Een vrouw die jarenlang dacht dat ze "niet creatief" was, durfde zich nooit te uiten met schrijven of tekenen. Totdat ze uit nieuwsgierigheid een schrijfcursus volgde en ontdekte hoeveel ideeën er in haar leefden. Die oude overtuiging bleek niet van haarzelf te zijn, maar ooit geprojecteerd door een docent. Door dat verhaal los te laten, kwam ze tot bloei.

Je gedachten zijn geen neutrale beschrijving van de werkelijkheid. Ze zijn filters. En hoe je je voelt op een dag als Blue Monday, zegt vaak meer over die filters dan over de dag zelf.

"Gedachten beschrijven je leven niet, ze kleuren hoe je het beleeft."

💡 Welke overtuiging zou jij vandaag kunnen loslaten om jezelf meer ruimte te geven?

Wil je verder onderzoeken hoe jouw binnenwereld terugkomt in wat je buiten ziet – en hoe aannames en projecties jouw werkelijkheid kleuren? Lees meer in: Bewustzijn als spiegel: je ziet vooral jezelf.

De stille laag onder Blue Monday — wat je lichaam al weet

Vaak merk je eerder in je lichaam dan in je hoofd dat er iets schuurt.

Misschien herken je dit:

• Je zit achter je laptop en merkt dat je schouders hoog zitten.
• Je staat onder de douche en voelt een knoop in je maag zonder duidelijke reden.
• Je loopt naar de auto en merkt dat je adem hoog en gejaagd is.

Op zichzelf lijkt dat "gewoon" spanning. Maar als je eerlijk voelt, merk je dat er een verhaal onder ligt. Misschien denk je:

• "Ik moet dit jaar laten zien dat ik het aankan."
• "Ik mag nu niet instorten."
• "Iedereen lijkt het te redden, waarom ik niet?"

Dat is de stille laag onder Blue Monday: niet de dag zelf, maar de druk die al langer in je systeem zit.

Loslaten begint niet bij een andere maandag, maar bij het erkennen van wat jouw lichaam je al de hele tijd probeert te vertellen.

💡 Waar in je lichaam merk jij als eerste dat je een verhaal over jezelf gelooft dat je onder druk zet?

Zelfreflectie: vragen die ruimte maken

Het is verleidelijk om overtuigingen als vaststaand te accepteren. Ze geven een gevoel van controle en voorspelbaarheid. Maar ze kunnen ook verstikken. Blue Monday is daar een treffend voorbeeld van: een opgelegd verhaal dat we soms onbewust aannemen en in stand houden.

Zelfreflectie betekent dat je even stilstaat bij wat je denkt – en je afvraagt of het nog klopt. Niet vanuit oordeel, maar vanuit nieuwsgierigheid.

Stel jezelf eens vragen als:

• Wie heeft mij deze gedachte ooit aangeleerd?
• Dient deze overtuiging mij nog, of put ze me vooral uit?
• Wat zou er gebeuren als ik deze gedachte een dag, een week of een maand lang níet zou geloven?

Je hoeft die vragen niet in een schrift uit te werken als dat niet bij je past. Soms is één vraag genoeg, op een rustig moment in de auto, tijdens een wandeling of aan de keukentafel.

💡 Welke gedachte over jezelf zou je vandaag eens onder de loep kunnen nemen – gewoon om te voelen of ze nog echt bij je past?

Wil je verder oefenen in zacht en eerlijk naar jezelf kijken, zonder in eindeloos piekeren te belanden? Lees meer in: Zelfreflectie zonder oordeel: zie wat er speelt en laat los — van piekeren naar rustige keuze.

Blue Monday herdefiniëren — van sombere dag naar heldere check-in

Wat als Blue Monday niet de meest sombere dag hoeft te zijn, maar een uitnodiging om stil te staan? Een jaarlijks moment waarop je jezelf één eerlijke vraag stelt:

Hoe gaat het nu echt met mij?

Niet het automatische "goed hoor", maar het antwoord dat je voelt in je lichaam:

• Voelt je borst ruim of juist benauwd?
• Is je adem hoog en gejaagd, of wat dieper en rustiger?
• Voel je een constante druk op je schouders, of is er nog ergens lichtheid?

Voorbeeld: Je stapt op een maandagochtend in de auto of trein. Normaal gesproken laat je je meteen meenemen door nieuws, mail of social media. Dit keer niet. Je laat de radio even uit, kijkt naar buiten en vraagt jezelf: "Als ik eerlijk ben, hoe gaat het nu echt met mij?" Misschien komt er geen helder antwoord, maar wel een gevoel – moe, leeg, gespannen, of juist rustiger dan je dacht. Dat alleen al is waardevolle informatie.

Je hoeft die vraag niet groots te maken. Blue Monday kan een zacht ankerpunt in het jaar zijn waarop je even incheckt: welke verhalen vertel ik mezelf op dit moment? Over mij, over dit jaar, over wat er mogelijk is?

Je kunt elke dag opnieuw kiezen. Niet voor blind optimisme, maar voor een bewuste manier van kijken naar jezelf en je gedachten. Dan wordt Blue Monday geen label, maar een spiegel.

💡 Wat wil jij vandaag wél geloven over jezelf, je toekomst en je mogelijkheden?

Loslaten van beperkende overtuigingen — kiezen voor een nieuw verhaal

Wanneer je begint te zien dat gedachten slechts gedachten zijn – en geen absolute waarheden – ontstaat er ruimte. Ruimte om nieuwe perspectieven toe te laten. Ruimte om jezelf opnieuw te ontmoeten, zonder het gewicht van overtuigingen die je beperken.

Voorbeeld: Een man besluit op Blue Monday niet te blijven scrollen door nieuwsberichten die hem vertellen hoe somber alles is. In plaats daarvan gaat hij naar buiten, maakt een korte wandeling en voelt bewust zijn voeten op de grond. Onderweg stelt hij zichzelf één vraag: "Wat heb ik nodig om dit jaar met meer rust te beginnen?" Hij voelt dat het antwoord niets te maken heeft met de datum, maar met zijn bereidheid om beter voor zichzelf te zorgen.

Een ander merkt dat ze ieder jaar in januari denkt: "Dit wordt vast weer zo'n zwaar jaar." Dit keer schrijft ze die zin op papier en vraagt zich af: "Klopt dit echt, of is dit een oude verwachting?" Door de gedachte te bevragen, verliest dat verhaal een stukje van zijn grip op haar.

Loslaten van beperkende overtuigingen betekent niet dat je ineens alleen maar positief hoeft te denken. Het betekent dat je eerlijk voelt welke gedachten jou vasthouden in spanning – en dat je jezelf toestemming geeft om iets anders te geloven.

"Loslaten is niet doen alsof het licht is, maar erkennen dat jij het niet langer in je eentje hoeft te dragen."

💡 Welke kleine stap kun jij vandaag zetten om verantwoordelijkheid te nemen voor je stemming, los van wat "de dag" zou moeten zijn?

Conclusie: Blue Monday is wat jij ervan maakt

Blue Monday is geen natuurwet. Het is een verhaal. En verhalen kunnen herschreven worden.

Gebruik deze dag niet als bevestiging van somberheid, maar als spiegel. Welke verhalen over jezelf mogen herschreven worden? Welke aannames kun je vandaag loslaten om dichter bij de waarheid van wie je werkelijk bent te komen?

Misschien merk je dat er onder de zwaarte ook iets anders zichtbaar wordt: veerkracht, perspectief, een klein beetje vertrouwen. Iedere keer dat je een oude gedachte loslaat die niet meer klopt, komt er ruimte vrij om anders met jezelf om te gaan.

Je hoeft het niet in één keer te kunnen. Je mag stap voor stap onderzoeken wat je vasthoudt en wat je wilt loslaten. Precies daar, in die aandacht voor je binnenwereld, begint Blue Monday te verschuiven van een opgelegd etiket naar een eigen gekozen moment van helderheid.

Vrijheid begint niet bij méér doen, maar bij minder vasthouden.  

Begin met loslaten, stap voor stap →

"Je hebt geen andere maandag nodig, je hebt een ander verhaal over jezelf nodig."

Ontdek meer...

Ben je klaar om meer te leren over hoe zelfreflectie kan bijdragen aan je persoonlijke groei? Hier zijn enkele aanvullende artikelen die je verder helpen op je reis:

• Zelfreflectie versus Zelfkritiek: Het Verschil dat Alles Bepaalt
  Ontdek hoe je onderscheid kunt maken tussen gezonde zelfreflectie en destructieve zelfkritiek, en leer hoe je constructief kunt groeien.
• Zelfopgelegde Prestatiedruk: Hoe Reflectie Kan Helpen
  Begrijp hoe zelfreflectie je kan bevrijden van prestatiedruk en je helpt om met meer compassie naar jezelf te kijken.
• De Illusie van een Perfect Zelfbeeld
  Verken hoe zelfreflectie je helpt om voorbij de illusie van een perfect zelfbeeld te kijken en een authentieke relatie met jezelf op te bouwen.

Veelgestelde vragen over Blue Monday en zelfreflectie

Is Blue Monday écht de somberste dag van het jaar? Nee. Blue Monday is ooit bedacht als marketingconcept en heeft geen stevige wetenschappelijke basis. Wat je voelt op die dag zegt meestal meer over jouw verwachtingen en innerlijke verhaal dan over de datum zelf.

Waarom voel ik mij in januari toch vaak zwaarder, ook als ik niet in Blue Monday geloof? De donkere maanden, terugkeer naar routine en druk om "het nieuwe jaar goed te beginnen" kunnen spanning geven. Die spanning bouwt zich in je lichaam op en wordt voelbaar als moeheid, druk of onrust — los van welk label er op een dag geplakt wordt.

Hoe helpt zelfreflectie als ik mij mentaal niet sterk voel? Zelfreflectie maakt zichtbaar welke gedachten en overtuigingen op de achtergrond meedraaien. Door je af te vragen of die verhalen nog kloppen, ontstaat ruimte om milder naar jezelf te kijken en spanning stap voor stap los te laten.

Wat is het verschil tussen loslaten van overtuigingen en gewoon positief denken? Positief denken probeert vaak een nieuw verhaal over het oude heen te leggen. Loslaten begint bij eerlijk voelen wat er is, onderzoeken welke gedachte je vasthoudt, en dan toestaan dat een beperkend verhaal zijn greep verliest. Dat geeft rust in plaats van extra druk.

Wat kan ik op Blue Monday concreet doen zonder dat het weer ‘moeten’ wordt? Maak het klein en zacht: één moment van stilte, één vraag aan jezelf (“Hoe gaat het nu écht met mij?”), of één gedachte die je vandaag niet meer wilt geloven. Dat is geen prestatie, maar een uitnodiging om vriendelijker met jezelf om te gaan.

"Je bent nooit de gevangene van een datum, alleen van een verhaal dat je blijft geloven."

Wekelijks een helder moment van rust en richting

Ontvang wekelijks inspiratie over loslaten, innerlijke vrijheid en persoonlijke groei — rustig, zuiver en rechtstreeks in je mailbox. Afmelden kan op elk moment

Groet,

Gerrit