De Drang naar Erkenning: Zo Vind Je Vrijheid in Zelferkenning

De Drang naar Erkenning

“Weet jouw vader nog wel dat jij zijn zoon bent?” vraagt de beste vriend van Harry.

Harry verzorgt zijn vader die alzheimer heeft. Hij kijkt onthutst naar zijn vriend en antwoordt: “Maar ik weet toch dat ik zijn zoon ben.”

In die ene zin schuilt een diepe waarheid. Erkenning komt van binnenuit. Zelfs als de ander ons niet meer ziet, betekent dat niet dat we vergeten zijn wie we zijn – mits we zelf nog in verbinding staan met onze eigen waarde.

De stille prijs die niemand ziet

De drang naar erkenning lijkt onschuldig, maar de prijs is hoog. Je maakt keuzes om de ander tevreden te houden in plaats van trouw te zijn aan jezelf. Je neemt minder risico’s, zegt vaker ‘ja’ terwijl je ‘nee’ bedoelt, en verliest langzaam je eigen stem.

Dit sluipt erin over de jaren. Eerst merk je het niet eens, maar op een dag realiseer je je dat je leven grotendeels gevormd is door de verwachtingen van anderen. Je eigen kompas is vervaagd.

Voorbeeld: Een werknemer stelt zijn eigen project opzij om de ideeën van zijn collega te ondersteunen, puur uit angst om niet als teamspeler gezien te worden. Op korte termijn levert het waardering op, maar op lange termijn voelt hij zich leeg.

💡 In welke situaties merk jij dat je wacht op bevestiging van buitenaf, voordat je jezelf toestemming geeft om tevreden te zijn?

Karin en haar nooit verzadigde honger naar goedkeuring

Karin verwoordt het treffend: “Ik zoek altijd bevestiging. Of het nou gaat om mijn werk, mijn kinderen of zelfs mijn uiterlijk – ik wil horen dat ik het goed doe.”

Ze noemt het zelf een verslaving. En hoewel het technisch geen verslaving is, voelt het wel zo. Want net als bij elke verslaving is er sprake van afhankelijkheid. Een hunkering die telkens opnieuw gevoed moet worden.

Hoe meer goedkeuring je krijgt, hoe korter het effect. Complimenten die vroeger je hele dag konden maken, geven nog maar even voldoening. Het verlangen keert snel terug.

 "Echte waardering kan pas diep wortelen als je haar niet meer nodig hebt."

Wanneer we niet in onszelf verankerd zijn, leggen we de verantwoordelijkheid voor ons zelfbeeld bij de ander. Dat is kwetsbaar terrein. Wat als die ander zwijgt? Of kritiek heeft? Vaak is er zelfs een onuitgesproken ruil: ik doe wat jij wilt, dan bevestig jij mij.

Voorbeeld: Een ouder die zich tot het uiterste inzet bij schoolactiviteiten in de hoop als ‘goede ouder’ gezien te worden, voelt zich tekortschieten zodra de lof uitblijft.

De verborgen oorzaak waar je zelden naar kijkt

Achter de behoefte aan erkenning schuilt vaak de angst dat we niet goed genoeg zijn zoals we zijn. Deze overtuiging ontstaat vaak vroeg, wanneer we leren dat liefde of waardering ‘verdiend’ moet worden door prestaties of aanpassing.

Dit innerlijke script kan jarenlang onopgemerkt blijven, omdat het sociaal beloond wordt. Je krijgt waardering voor je prestaties en aanpassing – waardoor het patroon alleen maar sterker wordt.

Voorbeeld: Een vrouw die als kind vooral werd geprezen om haar schoolprestaties, voelt zich als volwassene rusteloos zonder doelen. Pas als ze zichzelf toestemming geeft om gewoon te zijn – ook zonder succes – ervaart ze vrijheid.

💡 Welke overtuiging draag jij met je mee over jouw waarde? En klopt die overtuiging écht?

Lees in Stop Zelfdestructief Gedrag: Loslaten om Gezondheid en Geluk te Vinden meer over hoe je schadelijke patronen kunt doorbreken, negatieve copingmechanismen kunt loslaten en een gezonder en gelukkiger leven kunt opbouwen – vanuit zelferkenning en innerlijke rust.

Goedkeuring als een sluipende verslaving

De zoektocht naar goedkeuring volgt vaak een cyclus:

Behoefte – je voelt spanning of onzekerheid.

Zoeken – je past je gedrag aan om erkenning te krijgen.

Korte voldoening – een compliment geeft even rust.

Leegte – het gevoel ebt weg en de hunkering keert terug.

Net als bij andere verslavingen ontstaat gewenning. Wat ooit voldoende was, voelt nu te klein. Je hebt steeds meer ‘dosis’ nodig om hetzelfde gevoel van geruststelling te ervaren.

Voorbeeld: Meerdere keren per dag social media checken om likes of reacties te zien – telkens een korte ‘shot’ van bevestiging.

Ik voel me lichter, sterker en vrijer. Alsof er eindelijk weer ruimte is om mezelf te zijn.”
— Nienke, arts

Sta je ook op een punt dat jij op een andere manier wil vooruitgaan?

Klik hier hoe jij verder kunt gaan

De misleidende geruststelling van ‘gezonde erkenning’

Waardering ontvangen is fijn, maar het wordt problematisch als je niet meer zonder kunt. Gezonde erkenning versterkt wat er al is, maar mag geen voorwaarde zijn voor je eigenwaarde.

Veel mensen verwarren ‘openstaan voor waardering’ met ‘afhankelijk zijn van waardering’. Het eerste is verbindend, het tweede is beperkend.

Voorbeeld: Iemand die blij is met een compliment, maar ook zonder dat compliment zijn waarde kent. Hij neemt het compliment aan als extra zonnestraal, niet als levensbron.

Het keerpunt: jezelf leren erkennen

Wanneer Karin zich bewust wordt van haar patroon, stelt ze zich voor hoe het zou voelen als ze zichzelf zou erkennen zonder bevestiging van anderen. Haar antwoord: “Dan voel ik me vrij.”

Vrij van spanning. Vrij van afhankelijkheid. Vrij om gewoon zichzelf te zijn, ongeacht de blik van buitenaf.

💡 Stel je voor dat je jouw behoefte aan bevestiging loslaat. Wat zou je dan anders voelen, doen of durven?

De weg naar binnen: kleine stappen, groot verschil

Zelferkenning vraagt geen grote stappen. Het begint klein:

• Jezelf waarderen vóór je prestatie.
• Vieren wat goed voelt, ook als niemand het ziet.
• Je innerlijke dialoog verzachten.
• Vragen: “Ben ik oké met wie ik nu ben?”

Door dit consequent te oefenen, verschuift de bron van jouw waarde van buiten naar binnen. Je leert jezelf dragen, ook in momenten van kritiek of afwijzing.

Voorbeeld: Een moeder die zich jarenlang schuldig voelde als haar kinderen haar afkeurden, vraagt zichzelf nu: “Was ik eerlijk en liefdevol in wat ik deed?” Alleen al die verschuiving brengt rust.

💡 Welke vraag zou jij jezelf kunnen stellen in plaats van te wachten op goedkeuring van buiten?

 Wekelijks een helder moment van rust en richting

Loslaten: de thuiskomst die je zoekt

Het loslaten van de drang naar erkenning is geen einddoel, maar een pad. Een beweging van buiten naar binnen. Van afhankelijkheid naar vertrouwen. Van spanning naar rust.

Thuiskomen in jezelf betekent dat je eigen stem de maatstaf wordt. Je waarde wordt niet langer bepaald door applaus of afkeuring, maar door je eigen innerlijke kompas.

Voorbeeld: Iemand die jarenlang zijn prestaties gebruikte als bewijs van zijn waarde, ontdekt dat hij ook in stilte, zonder publiek, volledig oké is.

💡 Wie ben jij als je niets hoeft te bewijzen?

Conclusie: Van afhankelijkheid naar innerlijke vrijheid

De zoektocht naar erkenning lijkt onschuldig, maar heeft een prijs. Door de paradox te doorzien, de verborgen ruil te herkennen, de verslavingscyclus te doorbreken en de blinde vlek te belichten, zet je stappen naar zelferkenning.

Niet door je hoofd te managen, maar door je binnenwereld vrij te maken.

Soms is het niet nodig om méér te doen — alleen om minder mee te dragen.

Klik hier hoe jij verder kunt gaan

"De erkenning die telt, is die van jezelf."

Ontdek meer...

Hier zijn enkele andere artikelen die je verder kunnen begeleiden op je weg naar het loslaten van zelfdestructieve patronen en het vinden van innerlijke balans:

• Je Dromen Volgen: Loslaten van Aanpassing
  Ontdek hoe je kunt stoppen met jezelf aan te passen aan verwachtingen en leert om je eigen dromen na te jagen.

• De Onzichtbare Handrem: Loslaten voor Vooruitgang
  Leer hoe je de interne blokkades kunt herkennen die je vooruitgang tegenhouden en hoe je deze kunt loslaten.

• Inzicht Transformeert Je Leven
  Wetenschappelijk inzicht: Verdiep je in hoe zelfreflectie en bewustwording je gedrag en denken fundamenteel kunnen veranderen.

"Wat je niet loslaat, bepaalt je leven – wat je loslaat, maakt je vrij"

Veelgestelde vragen over het loslaten van de drang naar erkenning

Is erkenning altijd slecht? Nee, erkenning is niet per definitie slecht. Het wordt pas problematisch wanneer je eigenwaarde volledig afhangt van de bevestiging van anderen. Gezonde erkenning is een aanvulling op wat je al in jezelf voelt, niet de bron ervan.

Hoe weet ik of ik afhankelijk ben van erkenning? Let op signalen zoals onrust, onzekerheid of dalend zelfvertrouwen wanneer complimenten of bevestiging uitblijven. Als je gedrag structureel is gericht op waardering krijgen, wijst dat vaak op afhankelijkheid.

Hoe kan ik beginnen met zelferkenning? Neem dagelijks kleine momenten om waardering voor jezelf te voelen, los van prestaties. Stel jezelf vragen als: “Waar ben ik vandaag trots op?” of “Ben ik trouw gebleven aan mezelf, ongeacht wat anderen vinden?”

Waarom is het loslaten van erkenningsdrang zo lastig? Omdat het vaak diep verweven is met vroege ervaringen waarin erkenning gekoppeld was aan veiligheid of liefde. Het loslaten kan daarom voelen als het loslaten van zekerheid, ook al geeft het op termijn juist meer innerlijke rust.

Hoe lang duurt het om onafhankelijk te worden van externe bevestiging? Dit verschilt per persoon. Het is een proces van bewustwording, oefenen en herhalen. Hoe vaker je kiest voor interne bevestiging, hoe sterker je eigenwaarde wordt – tot het op een dag vanzelfsprekend voelt.

Wekelijks een helder moment van rust en richting

Ontvang wekelijks inspiratie over loslaten, innerlijke vrijheid en persoonlijke groei — rustig, zuiver en rechtstreeks in je mailbox. Afmelden kan op elk moment

Groet,

Gerrit