Wat de winter jou leert over controle loslaten – en vriendelijker met jezelf omgaan

Stel je voor dat een winterse file geen vijand is, maar een spiegel voor jouw neiging om de werkelijkheid naar je hand te willen zetten. Dit blog laat zien hoe je door te voelen wat er in je lichaam gebeurt en het gevecht met wat je niet kunt veranderen los te laten, ruimte maakt voor acceptatie, rust en innerlijke vrijheid. De winter nodigt je uit om mee te bewegen met het ritme van het leven, in plaats van het steeds te willen sturen.

Drie vragen om even bij stil te staan

• Wat merk je in je lichaam zodra de werkelijkheid niet meegaat in jouw tempo? → Vaak spannen je kaken of schouders zich aan en schuift je adem omhoog, nog voordat je gedachten op gang komen.
• Welke gedachte zet jou het snelst in verzet tegen wat er nu is? → Meestal is het een zin als "dit mag niet zo zijn" of "dit moet sneller", die direct spanning en onrust aanwakkert.
• Welke kleine keuze kun je vandaag maken om minder te duwen en iets meer mee te bewegen met wat er is?→ Iets eenvoudigs als één afspraak ruimer plannen, een keer diep ademhalen in plaats van te forceren, of bewust accepteren dat iets langer duurt dan gepland, verandert je hele ervaring al.

Wat de winter je laat zien over controle, loslaten en innerlijke rust

Er zijn van die ochtenden waarop het leven je zonder waarschuwing test.
De lucht grauw, de weg wit, ruitenwissers in een vast ritme. Je zit in de auto, onderweg, en ergens tussen de afslag en het volgende viaduct komt de vraag voorbij: is dit nu waanzin of niet?

De ochtendspits in de winter is daar een perfect decor voor. File. Gladde wegen. Mensen die zuchten, toeteren, met hun handen in de lucht. Blikken die zeggen: dit kán toch niet, ik moet ergens zijn.
Juist in dat soort momenten laat de werkelijkheid iets zien over hoe wij omgaan met controle, vasthouden en loslaten.

De winterfile als spiegel — hoe jouw behoefte aan controle spanning en onrust geeft

Die ochtend zat ik in de auto, omringd door een winterlandschap dat er prachtig uitzag en tegelijkertijd iedereen ophield.
Langzaam rijdend. Stilvallend. Weer een stukje op. Weer stil.

Om mij heen zag ik:

• gezichten strak naar voren gericht,
• handen die ongeduldig op het stuur tikten,
• mensen die naar hun horloge keken,
• schouders die steeds hoger leken te komen.

Ook in mijzelf bewoog van alles.
De eerste neiging: versnellen, ergens nog langs willen, willen dóórgaan.
Maar de weg vertelde iets anders: vandaag bepaalt de winter het tempo, niet jij.

Dat is het moment waarop een file verandert van een extern probleem in een innerlijke ontmoeting.

• Je merkt je kaken die zich aanspannen.
• Je adem die omhoog kruipt.
• Je gedachten die sneller gaan dan de auto voor je.

Je zit vast. In de file, maar vooral in jezelf.

Niet de file houdt je vast, maar de verwachting dat het anders had moeten zijn.

En ergens tussen al die prikkels verschijnt een keuze:

Blijf ik vechten met de werkelijkheid?

Of 

durf ik te voelen wat er in mij gebeurt als ik toegeef dat ik dit niet onder controle heb?

💡 In welke situaties merk jij dat je lijf gespannen raakt, simpelweg omdat de werkelijkheid niet past bij jouw planning?

Wanneer de werkelijkheid niet meewerkt — en hoe blijven duwen je innerlijke rust kost

De winter, het verkeer, het weerbericht: ze trekken zich niets aan van onze agenda.
Toch doen we vaak alsof dat wel zo zou móéten zijn.

Onze drang naar controle is begrijpelijk. Ze geeft een gevoel van veiligheid:

• als alles loopt zoals jij wilt, lijkt het rustig vanbinnen;
• als iets onverwacht anders loopt, staat dat rustige gevoel meteen onder druk.

In de file zie je dat uitvergroot:

• iemand die gefrustreerd op zijn stuur slaat,
• iemand die met wilde gebaren naar een andere bestuurder wijst,
• iemand die met zijn hoofd schuddend diep zucht.

Vanbinnen gebeurt dit:

• je lichaam gaat in de vechtstand,
• je gedachten zoeken naar een schuldige,
• je aandacht gaat volledig naar wat er níet klopt.

Je vecht dan niet alleen met het verkeer, maar ook met de werkelijkheid zelf.

Vasthouden aan hoe het had móéten zijn, is één van de snelste manieren om je innerlijke rust kwijt te raken.

Het wonderlijke is: hoe harder je probeert te duwen tegen iets wat je niet kunt veranderen, hoe moeier je wordt.
De file lost er niet door op. De sneeuw smelt er niet sneller door. Alleen jouw systeem raakt steeds verder opgejaagd.

💡 Waar blijf jij mentaal duwen tegen iets wat in de praktijk niet te veranderen is?

Wil je verder onderzoeken hoe jouw aannames en innerlijke ‘rommel’ jouw werkelijkheid kleuren? Lees dan in Wat zie jij als je kijkt naar een hoop rommel? hoe anders kijken direct meer ruimte en rust kan geven.

Van frustratie naar acceptatie — hoe een kleine verschuiving veel ruimte geeft

Loslaten begint niet bij een groot besluit.
Het begint bij een kleine verschuiving in jezelf: van “dit mag niet zo zijn” naar “dit ís wat er nu is”.

Stel je voor:

• je staat stil in die winterse file,
• je merkt de irritatie op,
• je voelt de spanning in je borst en kaken,
• en ergens besluit je: ik laat het gevecht even los.

Dat is geen opgeven.
Dat is een innerlijke beweging van verzet naar aanwezigheid.

Misschien kies je ervoor om:

• drie keer bewust diep in en uit te ademen,
• de radio uit te zetten en de stilte even toe te laten,
• een podcast of audio te luisteren die je voedt in plaats van opjaagt,
• of gewoon even te voelen hoe je handen het stuur vasthouden.

De file blijft.

Maar jouw ervaring van dat moment verandert.

Acceptatie is niet hetzelfde als instemmen — het is ophouden met vechten met wat er al is.

💡 Hoe vaak vind jij jezelf vastlopen in frustraties die je toch niet kunt veranderen — en wat gebeurt er als je je reactie maar 5% zachter maakt?

De winter als leraar — leven met ritme, beperking en meer rust

De winter heeft iets genadeloos eerlijk:
het wordt kouder, donkerder, trager.
Bomen laten hun bladeren los. De natuur trekt zich terug.

Wij mensen proberen daar vaak omheen te leven:

• volle agenda’s,
• doorwerken in hetzelfde tempo,
• dezelfde verwachtingen als in de lichte maanden.

Maar de winter zegt:
het mag wat langzamer, wat stiller, wat beperkter.

Wanneer je dat ritme niet erkent, komt er frictie:

• je lichaam wordt moeier,
• je hoofd voller,
• je lontje korter.

Wanneer je wél luistert, gebeurt er iets anders:

• je accepteert dat dingen meer tijd kosten,
• je plant met meer ruimte,
• je gunt jezelf en anderen een rustiger tempo.

Loslaten krijgt dan een hele concrete vorm:

• je laat het beeld los dat alles altijd snel en efficiënt moet,
• je laat verwachtingen los die niet bij het seizoen passen,
• je laat controle los over dingen die simpelweg niet maakbaar zijn.

💡 Als jij je leven nu zou aanpassen aan het ritme van de winter, welke één ding zou je dan anders doen in je dag of week?

Merk je dat je juist in drukke of onvoorspelbare tijden nog harder probeert te sturen? In Het verborgen prijskaartje van controle lees je hoe die drang naar grip jouw vrijheid verkleint — en wat er vrijkomt als je iets meer durft te vertrouwen.

Wat er mogelijk wordt — ruimte die ontstaat als je stopt met worstelen met wat is

Deze winterochtend in de file was geen grote gebeurtenis.
Maar juist in dat alledaagse moment zat een stille les.

De vraag “is dit waanzin of niet?” ging uiteindelijk niet over het verkeer, de sneeuw of de planning.
Hij ging over de manier waarop ik met de werkelijkheid omga.

• Blijf ik vechten tegen wat er al is?
• Of durf ik te voelen wat er in mij gebeurt als ik loslaat dat het anders had moeten zijn?

Wanneer je stopt met worstelen met wat is, ontstaat er ruimte voor:

• innerlijke rust, ook als de omstandigheden onrustig zijn;
• helderder keuzes: wat kan ik nu wél doen, binnen deze situatie?;
• meer mildheid naar jezelf en naar anderen die ook maar proberen hier doorheen te komen.

Soms is die file niet op de snelweg, maar in je leven:

• een relatie waarin je al jaren harder duwt dan je hart eigenlijk aankan,
• een lichaam dat steeds duidelijker aangeeft dat het tempo te hoog ligt,
• een baan waarin je blijft doorgaan terwijl alles in jou vraagt om te vertragen.

Op al die plekken werkt dezelfde beweging: hoe minder je vecht met wat er al langer voelbaar is, hoe meer ruimte er ontstaat om eerlijk te kijken naar wat nu klopt.

De winter herinnert ons aan iets eenvoudigs en tegelijk diep:

• na kou komt weer warmte,
• na vertraging komt weer beweging,
• na beperking komt weer ruimte.

Loslaten betekent dan niet dat je passief wordt.
Het betekent dat je ophoudt energie te verspillen aan gevechten die je nooit kunt winnen — en die je innerlijke wereld alleen maar vermoeien.

💡 Wat zou er veranderen in jouw leven als je de volgende keer dat de werkelijkheid niet meewerkt, eerst je lichaam voelt, een keer diep ademhaalt en dan pas kiest wat je doet?

Conclusie — de werkelijkheid blijft, maar jouw innerlijke beweging mag zachter worden

De winter laat ons zien wat we soms liever vergeten: er is veel dat je níet bepaalt. Het weer, het verkeer, het tempo van anderen — ze trekken zich weinig aan van jouw plannen. Maar precies daar, in wat je niet kunt sturen, ligt een stille uitnodiging.

Je hoeft de omstandigheden niet perfect te krijgen om rust te kunnen voelen. Je mag oefenen met loslaten wat je toch niet in de hand hebt, en met zachter worden naar alles wat dat in jou oproept. Steeds wanneer je kiest voor acceptatie in plaats van verzet, wordt de buitenwereld niet anders — maar wordt het binnenin jou een beetje ruimer.

En misschien merk je op een dag, midden in een winterse file of een ander vastgelopen moment, dat je niet langer vooral vecht met wat er is. Maar dat je ademt, aanwezig bent en voelt: dit is de werkelijkheid — en ik kan hier toch vrij in zijn.

Vrijheid begint niet bij méér doen, maar bij minder vasthouden.  

Begin met loslaten, stap voor stap →

Vrijheid begint niet wanneer de weg weer vrij is, maar wanneer jij stopt de werkelijkheid te willen sturen.

Veelgestelde vragen over loslaten, controle en innerlijke rust

Hoe laat ik frustratie los als ik vaststa in een file of andere situatie die ik niet kan veranderen? Door eerst te voelen wat er in je lichaam gebeurt – kaken, adem, schouders – in plaats van direct in gedachten te schieten. Eén bewuste uitademing en de erkenning “dit is wat er nu is” verzachten al iets van de spanning. Vanuit die rust kun je kiezen: vechten of het moment gebruiken om te ademen, luisteren, aanwezig te zijn.

Wat kan ik doen als mijn lichaam steeds in de vechtstand schiet wanneer de werkelijkheid niet meewerkt? Zie die vechtstand niet als fout, maar als een oud beschermingsmechanisme dat zich meldt. Breng je aandacht naar je lichaam: ontspan bewust je schouders, voel je handen op het stuur, laat je adem zakken. Hoe sneller je het fysieke signaal erkent, hoe sneller je systeem weer kan uitademen.

Waarom blijf ik mentaal duwen tegen dingen die ik rationeel wéét niet te kunnen controleren? Omdat je brein controle koppelt aan veiligheid: als het anders loopt dan gepland, triggert dat een oud alarm. Je gedachten proberen dan alsnog grip te krijgen, ook al is er feitelijk niets te sturen. Door dat mechanisme te herkennen, kun je eerder kiezen voor acceptatie in plaats van blijven redeneren tegen de werkelijkheid in.

Hoe geef ik in een druk leven ruimte aan het ‘winterritme’ zonder alles om te gooien?
Begin klein: één afspraak minder, iets meer marge in je reistijd, een avond zonder schermen. Het gaat niet om grote ommezwaaien, maar om het verlagen van je tempo waar je lijf al langer om vraagt. Elke keuze voor een rustiger ritme maakt het makkelijker om de seizoenen – buiten én vanbinnen – te volgen.

Wat kan ik doen als ik merk dat ik ook in mijn leven ‘in de file sta’ – in mijn relatie, werk of lichaam? Zie die stilstand als signaal in plaats van mislukking: er klopt iets niet meer met het tempo of de richting. Vraag je af: waar blijf ik duwen tegen wat al langer voelbaar is, en wat zou zachter mogen worden? Eén eerlijke erkenning – naar jezelf of een ander – opent vaak meer ruimte dan nóg harder je best doen.

Wekelijks een helder moment van rust en richting.

Ontvang wekelijks inspiratie over loslaten, innerlijke vrijheid en persoonlijke groei — rustig, zuiver en rechtstreeks in je mailbox. Afmelden kan op elk moment

Groet,

Gerrit