Jezelf Afwijzen: Stop met Jezelf Omlaag Halen

Jezelf afwijzen: stop met jezelf omlaag halen

Er is een stem in ons die we zelden hardop horen, maar die ons leven diep kan beïnvloeden. Het is de stem die fluistert dat je niet genoeg bent. Dat je iets fout doet. Dat je tekortschiet. Deze innerlijke criticus is vaak niet grof of luid — maar geniepig, herhalend, en vooral: vertrouwd.

Jezelf afwijzen is geen zeldzaam verschijnsel. Het is een patroon dat zich stilletjes in ons nestelt, gevoed door ervaringen, overtuigingen en oude pijn. En hoe langer het zich mag herhalen, hoe vanzelfsprekender het voelt om kritisch naar jezelf te kijken — en mild naar anderen.

Maar zelfafwijzing helpt je niet verder. Het verzwakt je, ondermijnt je, en haalt je uit verbinding met jezelf en de wereld om je heen.

Hoe ziet zelfafwijzing eruit in het dagelijks leven?

Je hoeft niet met jezelf te schreeuwen om jezelf af te wijzen. Het zit vaak in kleine momenten:

• Je maakt een fout op je werk en noemt jezelf dom.

• Je kijkt in de spiegel en zucht zonder woorden.

• Je voelt je te veel — of juist onzichtbaar — in gezelschap.

• Je zegt ‘sorry’ voor je eigen gevoel.

• Je hebt moeite complimenten te ontvangen.

Het zijn van die alledaagse situaties waarin je zonder het door te hebben jezelf omlaag haalt. En hoe vaker je dat doet, hoe dieper het zich vastzet.

Niemand hoeft je af te wijzen — als jij het zelf al elke dag doet.

💡 Herken jij zo’n subtiel moment waarop je jezelf kleiner maakt dan je bent?

Waar komt die zelfafwijzing vandaan?

Zelfafwijzing ontstaat zelden spontaan. Vaak ligt er een ervaring aan ten grondslag waarin jij je als kind, puber of volwassene afgewezen hebt gevoeld — expliciet of impliciet. Het kan gaan om:

• Opgroeien met (verbale of non-verbale) kritiek

• Gepest worden op school

• Het gevoel hebben niet te voldoen aan verwachtingen

• Emotioneel genegeerd of verlaten zijn

In zulke situaties trekken we conclusies over onszelf: "Ik ben blijkbaar niet goed genoeg." Denk aan een ouder die je vooral corrigeerde in plaats van bemoedigde. Of aan een opmerking als “Je bent ook zo gevoelig”, die zich bleef vastzetten. Die conclusies worden overtuigingen. En die overtuigingen worden een bril waardoor we blijven kijken, zelfs als de werkelijkheid allang veranderd is.

Zelfafwijzing is dan geen keuze meer, maar een conditionering.

💡 Wat is een overtuiging over jezelf die je ooit bent gaan geloven — maar die misschien niet meer klopt?

De verborgen beloning van zelfafwijzing

We denken vaak dat zelfafwijzing alleen pijn doet. Maar waarom houden we het dan zo lang vol?

Omdat het – hoe pijnlijk ook – iets oplevert.

Zelfafwijzing kan een manier zijn om controle te houden: “Als ik mezelf maar genoeg corrigeer, voorkom ik dat anderen me afwijzen.” Het is ook een strategie om verwachtingen te managen: “Als ik mezelf omlaag haal, kan ik niet teleurgesteld raken.” En soms is het zelfs een vorm van verbondenheid met een ouder of omgeving waarin liefde werd verward met kritiek.

Zolang we die onbewuste beloningen niet zien, blijven we eraan vasthouden. Niet omdat het klopt, maar omdat het ooit functioneel voelde.

💡 Wat levert jouw zelfafwijzing je stiekem op — en ben je bereid die schijnveiligheid los te laten?

De rol van schaamte bij zelfafwijzing

Achter zelfafwijzing ligt vaak een diepere laag verscholen: schaamte.

Schaamte is het gevoel dat er iets mis is met wie je bent. Niet met wat je doet — maar met jouw kern. En omdat dat gevoel ondraaglijk is, leren we onszelf te verbergen, aan te passen of te overcompenseren. Zelfafwijzing wordt dan een manier om de schaamte voor te zijn. Als ik mezelf al afwijs, kan een ander me niet meer raken.

Maar schaamte heelt niet door nog kleiner te worden. Ze heelt door zichtbaar te mogen zijn, en daarin toch gedragen te worden. Niet door perfectie, maar door echtheid.

💡 Kun jij met zachtheid kijken naar een deel van jezelf dat je normaal liever wegstopt?

Wat zijn de gevolgen van jezelf afwijzen?

Zelfafwijzing beïnvloedt meer dan je denkt. Het zit in je relaties, je keuzes, je emoties. Hier zijn een paar herkenbare gevolgen:

• Gevoeligheid voor kritiek

Je raakt snel uit balans bij negatieve feedback — niet omdat de ander hard is, maar omdat je eigen oordeel al hard genoeg is.

• Behoefte aan bevestiging

Als je jezelf niet kunt dragen, heb je anderen nodig om dat voor jou te doen. Complimenten voelen fijn — maar kritiek breekt je.

• Perfectionisme en bewijsdrang

Je gaat jezelf overpresteren om te bewijzen dat je wél goed genoeg bent. Maar het is nooit genoeg.

• Snel geïrriteerd of defensief

Omdat je jezelf al onder druk zet, ervaar je kritiek of onbegrip als bedreiging. Je schiet in de verdediging of trekt je terug.

Zelfafwijzing maakt je kwetsbaar op de verkeerde plekken — en onbereikbaar op de juiste.

Lees in “Het Gewicht van een Negatief Zelfbeeld” meer over hoe loslaten je kan helpen om jezelf met liefde te omarmen en een leven vol vrijheid en mogelijkheden te creëren.

Hoe laat je zelfafwijzing los?

Loslaten begint met zien. Niet met wegduwen of positief denken. Maar met bewust aanwezig zijn bij wat je jezelf vertelt — en je afvragen: klopt dit eigenlijk wel?

Hier zijn vier zachte maar krachtige stappen:

• Herken je innerlijke stem

Welke zinnen keren telkens terug in jouw hoofd? En klinken ze als de waarheid, of als oude pijn?

Denk aan het moment dat je een appje stuurt en geen antwoord krijgt. Voor je het weet denk je: “Zie je wel, ik doe vast iets verkeerd.” Dat is geen feit — dat is een oude stem. En juist die gedachte mag je herkennen.

• Erken het effect van die stem

Wat doet het met je, als je jezelf voortdurend omlaag haalt? Welke keuzes maak je daardoor niet?

• Verwelkom mildheid in plaats van strijd

Je hoeft jezelf niet te overtuigen van je waarde. Je mag jezelf ruimte geven. Rust. Een zachtere toon.

• Laat de onderliggende aanname los

De gedachte dat jij niet goed genoeg bent, is een verhaal — geen feit. Door het verhaal te herkennen, kun je het loslaten.

💡 Welke gedachte over jezelf mag jij vandaag met mildheid bekijken, in plaats van met strijd?

Zelfliefde als radicale keuze — niet als trucje

Zelfliefde wordt vaak verward met jezelf goed vinden. Of met het ‘oefenen’ van positieve affirmaties. Maar ware zelfliefde is iets anders: het is aanwezig blijven bij jezelf, ook als het schuurt. Ook als je iets hebt gedaan waar je niet trots op bent. Ook als je niet weet wat je moet doen.

Zelfliefde vraagt geen perfectie. Ze vraagt aanwezigheid.

Het is de keuze om jezelf niet te verlaten, op geen enkel moment. Ook niet als je terugvalt in oude patronen. Juist dan.

Dat maakt zelfliefde geen zwakte, maar een radicale daad van innerlijke trouw.

💡 Wanneer laat jij jezelf in de steek — en wat zou er gebeuren als je dat niet meer deed?

Conclusie: Van zelfafwijzing naar zelfaanvaarding

Zelfafwijzing is een sluipend patroon dat zich stilletjes door je leven kan weven. Maar je bent niet veroordeeld tot dat patroon. Je kunt het zien, er bewust van worden — en het loslaten.

Niet door jezelf te dwingen anders te zijn. Maar door vriendelijker te worden voor wie je nu al bent.

Wil je ontdekken hoe je jezelf kunt aanvaarden zonder jezelf eerst te hoeven bewijzen of verbeteren?

🔗 Ontdek hier hoe jij jouw eerste stap kunt zetten.

Je hoeft jezelf niet te verbeteren om jezelf te mogen zijn.

Je hoeft alleen te stoppen met jezelf afwijzen.

"Wat je niet loslaat, bepaalt je leven – wat je loslaat, maakt je vrij"

Ontdek meer...

Hier zijn enkele andere artikelen die je verder kunnen begeleiden op je reis naar meer zelfliefde en innerlijke vrijheid:

• Zelfbeeld en de mogelijkheden: De lens van jouw wereld
  Ontdek hoe je jouw zelfbeeld kunt transformeren en een nieuwe kijk op je leven kunt ontwikkelen.

• Accepteren van tekortkomingen: De kracht van zelfacceptatie
  Begrijp hoe je je imperfecties kunt omarmen en daarmee een gezonde en sterke eigenwaarde kunt cultiveren.

• Bewustzijn en loslaten: Transformeer je zelfbeeld
  Ontdek hoe meer bewustzijn over je gedachten je kan helpen om beperkende overtuigingen los te laten.

• Loslaten van schadelijke patronen: Emotionele bevrijding
  Lees een wetenschappelijke benadering over hoe je destructieve patronen kunt doorbreken en emotionele vrijheid kunt bereiken.

Wekelijks een helder moment van rust en richting

Ontvang wekelijks inspiratie over loslaten, innerlijke vrijheid en persoonlijke groei — rustig, zuiver en rechtstreeks in je mailbox. Afmelden kan op elk moment

Groet,

Gerrit