Met een open blik naar jezelf kijken — minder zelfkritiek, meer innerlijke vrijheid

Een open blik is de beweging waarin je jezelf waarneemt zonder oordeel: je voelt wat er in je leeft, zonder jezelf direct af te wijzen of te willen repareren. Door met zachte nieuwsgierigheid aanwezig te zijn bij je gedachten, gevoelens en lichamelijke spanning, worden oude patronen zichtbaar en kan de greep van zelfkritiek en controle vanzelf losser worden. Zo ontstaat stap voor stap meer innerlijke rust, ruimte en vrijheid in jezelf en in je relaties.

Drie vragen om even bij stil te staan

• Waar veroordeel jij jezelf het snelst? → Dit laat vaak precies zien waar je eigenlijk steun en zachtheid nodig hebt.
• Waar merk je dat je jouw gevoel wegrelativeert in contact met anderen? → Dat zijn vaak de momenten waarop je jezelf niet echt laat zien.
• Op welk moment vandaag kun je één ademhaling langer blijven bij wat je voelt? → Zo oefen je direct met een open blik in je dagelijks leven.

Open blik: de sleutel tot zelfontdekking en vrijheid

Er zijn momenten dat je merkt dat je steeds in dezelfde spanning terechtkomt. Je reageert scherp, trekt je terug of gaat nog meer je best doen. Vaak volgt er dan direct een oordeel: “Zie je wel, ik doe het weer verkeerd.”

Een open blik is precies het tegenovergestelde van dat automatische oordeel. Het is de beweging waarin je jezelf waarneemt zonder voorwaarden. Je kijkt naar wat er in je leeft – gedachten, gevoelens, lichamelijke spanning – zonder jezelf meteen af te wijzen of te willen repareren. Daar, in die openheid, begint zelfontdekking. En daar ontstaat de ruimte om echt vrijer te worden.

Een open blik is de beweging waarin je bij jezelf blijft, juist als het spannend wordt.

💡 Hoe vaak beoordeel jij jezelf al streng voordat je eigenlijk goed hebt gevoeld wat er in je omgaat?

Wanneer je met een open blik naar jezelf leert kijken, verandert de manier waarop je omgaat met innerlijke onrust, stress en spanning. Je hoeft niet harder je best te doen om los te laten. Je mag eerst stoppen met vasthouden.

Wat een open blik is — en hoe die je meer rust en helderheid geeft

Met een open blik naar jezelf kijken betekent dat je in eerste instantie alleen waarneemt. Je registreert wat er in je gebeurt, zonder daar meteen een verhaal van te maken. Alsof je een onderzoeker bent die met zachte nieuwsgierigheid kijkt:

• Wat denk ik nu?
• Wat voel ik nu?
• Wat gebeurt er in mijn lichaam?

Je hoeft daar nog niets van te vinden. Je hoeft het niet mooi, sterk of verstandig te maken. Je kijkt alleen. Dat is de kracht van een open blik: hij geeft ruimte, nog vóórdat je iets verandert.

💡 Welke delen van jezelf zou je met meer nieuwsgierigheid en minder oordeel willen ontmoeten?

Door die ruimte worden dingen zichtbaar die anders onder de oppervlakte blijven: oude pijn, diepgewortelde overtuigingen en automatische reacties die je al jaren vasthouden. Juist doordat je ze ziet zonder te veroordelen, ontstaat de mogelijkheid om ze los te laten.

Waarom je jezelf zo snel veroordeelt — en wat er gebeurt als je even blijft

Veel mensen reageren automatisch met zelfkritiek zodra er iets geraakt wordt. Je zegt iets in een overleg en ligt er ’s avonds wakker van. Je voelt je geraakt door een opmerking van een collega en noemt jezelf direct “te gevoelig”.

Die snelle veroordeling voelt soms als grip: “Als ik streng ben voor mezelf, hou ik de controle.” Maar in werkelijkheid houd je vooral de spanning vast. Je zenuwstelsel staat al onder druk, en de innerlijke criticus duwt er nog een laag bovenop.

Voorbeeld: je merkt dat je tijdens een gesprek dichtklapt. In plaats van te voelen wat er gebeurt, schiet je in gedachten als: “Dit is toch niet normaal, ik moet me gewoon normaal doen.” Op dat moment laat je jezelf in de steek, precies waar je steun nodig hebt.

Of misschien herken je dit: je ligt ’s avonds naast je partner in bed. Overdag was er een opmerking die je raakte. Je zou willen zeggen dat je gekwetst bent, maar je hoort jezelf luchtig doen. Vanbinnen blijft de spanning in je borst hangen. Later noem je jezelf “overdreven” of “te gevoelig” – en zo laat je jezelf voor de tweede keer alleen.

Zolang je jezelf beoordeelt, kun je niet echt zien wat je nodig hebt.

Zelfkritiek geeft de illusie van controle, maar kost je de verbinding met jezelf.

Een open blik vraagt iets anders. Niet harder je best doen, maar even blijven. Een korte pauze:

• Wat raakt mij hier eigenlijk?
• Wat voel ik nu in mijn lijf?
• Waar probeer ik mijzelf tegen te beschermen?

Die paar seconden bewuste aanwezigheid maken vaak meer verschil dan honderd nieuwe gedachten.

💡 Op welk moment merk jij dat je jezelf het snelst veroordeelt – en wat zou er gebeuren als je daar één ademhaling langer zou blijven?

Zelfonderzoek met een open blik — van reageren naar waarnemen

Wees de stille waarnemer van jezelf

Een open blik vraagt dat je niet meteen ingrijpt, maar eerst kijkt. Alsof je naast jezelf komt zitten en vriendelijk observeert wat er gebeurt.

Je kunt jezelf eenvoudige vragen stellen:

• Wat voel ik op dit moment?
• Welke gedachte gaat nu door mij heen?
• Waar in mijn lichaam ervaar ik spanning of juist ontspanning?

Je hoeft niets te veranderen. Je ademt terwijl je waarneemt. Zoals je naar een kabbelend beekje zou kijken: aanwezig, mild, zonder oordeel.

💡 Wanneer nam jij voor het laatst echt de tijd om zonder oordeel stil te staan bij wat je voelde?

Weerstand herkennen zonder jezelf af te wijzen

Weerstand is vaak een teken dat er iets geraakt wordt wat belangrijk is. Toch willen we er meestal vanaf. We gaan harder werken, afleiden, relativeren, redeneren. Alles om maar niet te hoeven voelen wat eronder zit.

In plaats van weerstand weg te duwen, kun je diezelfde open blik gebruiken:

• Wat roept deze weerstand bij mij op?
• Welke angst of overtuiging zit hier misschien onder?
• Waar probeert mijn systeem mij eigenlijk voor te beschermen?

Voorbeeld: een man merkt tijdens een gesprek dat hij zich ineens afsluit. Hij voelt zich terugtrekken en hoort in zichzelf: “Laat maar, dit heeft geen zin.” In plaats van zichzelf te bekritiseren, stelt hij de vraag: “Wat gebeurt er in mij?” Hij ontdekt een oude angst om afgewezen te worden. Door die angst alleen al te erkennen, zonder oordeel, voelt hij iets verzachten. Er komt meer ruimte in zijn borst, zijn adem zakt.

💡 Wat zou je kunnen ontdekken als je jouw weerstand niet langer ziet als vijand, maar benadert met nieuwsgierigheid?

Merk je dat je het soms lastig vindt om echt bij je gevoel te blijven, omdat je vooral bezig bent met wát je allemaal voelt en hoe je het moet noemen? Dan kan het helpen om het verschil tussen gevoelens in je lijf en emoties in je hoofd beter te begrijpen. Als je minder snel labelt en meer durft te voelen, wordt de laag onder je emotie zichtbaar — precies daar waar ruimte voor loslaten ontstaat. Lees meer in: Emoties of gevoelens: waarom jij het verschil vaak mist (en wat dat je kost).

De voordelen van een open blik — van vasthouden naar loslaten

Een open blik brengt niet alleen inzicht, maar ook heling. Door zonder verzet aanwezig te zijn bij jezelf:

• herken je patronen die je jarenlang onbewust hebt vastgehouden;
• ontstaat er ruimte om oude pijn en overtuigingen stap voor stap los te laten;
• groeit je zelfcompassie, waardoor er meer rust en veiligheid in je binnenwereld komt.

Veel van die patronen zijn niet zomaar ontstaan. Misschien leerde je als kind dat je sterk moest zijn, je niet moest aanstellen of eerst voor anderen moest zorgen. Je zenuwstelsel heeft zich daarop ingesteld: spanning inslikken, emoties wegdrukken, jezelf er “overheen zetten”. Een open blik helpt je om vandaag te zien wat toen ooit nodig leek, maar nu niet meer klopt.

Voorbeeld: een vrouw die altijd dacht “ik moet sterk zijn” merkt dat ze haar verdriet systematisch wegdrukt. Met een open blik observeert ze wat er gebeurt als ze wél tranen voelt opkomen. In plaats van zich groot te houden, erkent ze haar behoefte aan zachtheid. Er ontstaat ruimte om de spanning in haar borst te laten zakken. Ze hoeft niet meer zo krampachtig vast te houden aan het beeld van de sterke versie van zichzelf.

Loslaten gebeurt vaak niet door hard te werken aan verandering, maar juist door te stoppen met vechten. Doordat je met een open blik ziet wat je vasthoudt – je oordeel, je verhaal, je oude bescherming – wordt de greep vanzelf minder.

Je hoeft niet nóg beter je best te doen; je mag ophouden met vechten tegen wie je bent.

💡 Wat zou er in jouw leven kunnen verschuiven als je jezelf wat vaker zou benaderen met acceptatie in plaats van met kritiek?

De beweging van loslaten met een open blik

Je hoeft negatieve overtuigingen of emoties niet actief weg te duwen. Wanneer je ze ziet, erkent en toelaat, verliezen ze hun spanning. Loslaten is dan geen truc, maar een natuurlijke beweging.

Je zou die beweging zo kunnen herkennen:

• Bewustwording
  Je merkt op wat je voelt, denkt en ervaart, zonder oordeel. Je erkent: “Dit is wat er nu in mij leeft.”
• Nieuwsgierig onderzoeken
  In plaats van een analyse, stel je open vragen. Niet om het perfecte antwoord te vinden, maar om contact te maken met wat er werkelijk speelt.
• Ruimte geven
  Je laat gevoelens, gedachten en spanningen er zijn. Je ademt ermee. Je hoeft niets meteen op te lossen. Juist daarin ontstaat de ontspanning die loslaten mogelijk maakt.

💡 Wat verandert er als je vandaag één gevoel simpelweg laat bestaan, zonder het te willen fixen of wegduwen?

Door zo te werken, beweeg je van vasthouden naar loslaten. Niet in één keer, maar in kleine, eerlijke stappen. Je zenuwstelsel krijgt het signaal dat het veilig is om spanning los te laten.

Merk je dat juist je gedachten je vaak terugtrekken in oordeel of zwaarte, ook als je met een open blik wilt kijken? Dan kan het helpen om te zien hoe jouw innerlijke taal je stemming kleurt – en hoe je stap voor stap meer lichtheid kunt toelaten. Wil je verder ontdekken hoe je negatieve gedachten kunt herkennen, verzachten en loslaten? Lees meer in: Maak je leven positief: van negatief naar positief.

Wat een gesloten blik je kost — in jezelf en in je relaties

Zonder dat je het doorhebt, kan een gesloten blik zich als bescherming voordoen. Je houdt jezelf in, relativeert je eigen gevoel weg of gaat meteen in de oplossing. Dat lijkt veilig, maar het kost je veel:

• je raakt het contact kwijt met wat je echt voelt;
• anderen kunnen je moeilijk bereiken, omdat je niet laat zien wat er in je leeft;
• gesprekken blijven aan de oppervlakte, terwijl je vanbinnen juist naar diepte verlangt.

Voorbeeld: iemand vraagt hoe het met je gaat. Je antwoordt automatisch: “Prima hoor, druk maar goed.” Daarna loop je weg met een lichte knoop in je maag. Eigenlijk had je willen zeggen dat je moe bent, dat het je allemaal evenveel is. Maar ergens vond je dat aanstellen. Zo houd je de deur naar echte verbinding dicht, terwijl je juist verlangt naar gezien worden.

Een gesloten blik houdt vast aan controle, aan het bekende verhaal over jezelf. Een open blik durft te erkennen: “hier doet iets pijn, hier voel ik me onzeker, hier weet ik het niet.” Precies daar begint ruimte voor andere keuzes, in jezelf én in je relaties.

Wie zichzelf niet echt laat zien, kan ook niet echt gezien worden.

💡 Waar merk jij dat je jezelf liever wegrelativeert dan eerlijk te laten zien wat er in je leeft?

Een open blik in het dagelijks leven — kleine momenten, veel vrijheid

Een open blik is niet iets voor alleen meditatieve of stille momenten. Juist in gewone situaties kun je deze houding oefenen.

Denk aan momenten als:

• tijdens een drukke dag even stilstaan en voelen hoe je er écht aan toe bent;
• in een ongemakkelijk gesprek je reactie waarnemen vóórdat je jezelf verdedigt;
• een fout of tekortkoming opmerken zonder direct in schaamte of zelfkritiek te schieten.

Voorbeeld: tijdens een vergadering maakt iemand een opmerking die raakt. Je voelt je keel strak trekken en je schouders iets omhoog gaan. In plaats van boos te worden op de ander of op jezelf, neem je één bewuste ademhaling. Je merkt: “hier zit verdriet, hier zit een oude pijn.” Later op de dag neem je even de tijd om met een open blik te voelen wat er precies geraakt werd. Van daaruit kun je, als je wilt, met 3 stappen loslaten wat niet meer van nu is.

💡 Op welk moment vandaag zou jij kunnen oefenen met kijken zonder oordeel naar wat er in jou gebeurt?

Elke keer dat je zo’n moment pakt, kies je minder voor automatisme en meer voor innerlijke vrijheid. Je verschuift van overleven naar werkelijk aanwezig zijn.

Conclusie: jezelf met een open blik benaderen is een daad van vrijheid

Een open blik naar jezelf is geen zwakte. Het is een vorm van innerlijke volwassenheid. Je durft te zien wat er in je leeft, zonder weg te kijken en zonder jezelf af te breken.

Door jezelf met nieuwsgierigheid en mildheid te benaderen, breek je door de muren van oordeel en verwachting heen. Je hoeft niet langer zo hard vast te houden aan oude beelden en verhalen. Er komt ruimte om te voelen wie je bent, wat je nodig hebt en welke keuzes echt bij jou passen.

Vrijheid begint niet bij méér doen, maar bij minder vasthouden.  

Begin met loslaten, stap voor stap →

Geluk ligt niet in perfectie, maar in de bereidheid om jezelf volledig te ontmoeten, precies zoals je nu bent.

Ontdek meer...

Hier zijn enkele aanvullende artikelen die je kunnen helpen om een positievere mindset te ontwikkelen en meer vrijheid te ervaren:

• Minder Oordelen, Meer Vrijheid
  Ontdek hoe het verminderen van oordelen over jezelf en anderen ruimte maakt voor groei en innerlijke rust.
• Het Essentiële Verschil tussen Oordelen en Veroordelen
  Wetenschappelijk onderbouwd: Begrijp het subtiele verschil tussen constructief oordelen en veroordelend denken, en hoe je beide kunt loslaten.

Veelgestelde vragen over een open blik

Wat bedoel je precies met een ‘open blik’? Een open blik betekent dat je eerst waarneemt wat je denkt, voelt en lichamelijk ervaart, zonder daar direct een oordeel of verhaal aan te koppelen. Je kijkt als een vriendelijke onderzoeker naar jezelf, met nieuwsgierigheid in plaats van kritiek.

Waarom verval ik zo snel in zelfkritiek als er iets geraakt wordt? Zelfkritiek geeft je brein de illusie van controle: als je streng bent voor jezelf, lijkt het alsof je de situatie in de hand houdt. In werkelijkheid houd je vooral spanning vast en laat je jezelf precies daar in de steek waar je steun nodig hebt.

Hoe helpt een open blik mij om los te laten? Door met een open blik te kijken, zie je wat je vasthoudt: je oordeel, je verhaal, je oude bescherming. Omdat je niet meer vechtend maar aanwezig bent bij wat er is, verliest de spanning langzaam zijn kracht en kan loslaten als een natuurlijke beweging ontstaan.

Wat heeft mijn jeugd of achtergrond hiermee te maken? Veel patronen zijn ooit ontstaan omdat je leerde sterk te zijn, je niet aan te stellen of eerst voor anderen te zorgen. Je zenuwstelsel heeft zich daarop ingericht. Met een open blik kun je vandaag zien wat toen misschien nodig leek, maar nu niet meer klopt – en daar milder mee omgaan.

Hoe kan ik een open blik oefenen in mijn dagelijks leven? Je oefent in kleine momenten: even voelen hoe je er echt aan toe bent op een drukke dag, één ademhaling nemen vóórdat je jezelf verdedigt, of erkennen dat je geraakt bent zonder jezelf weg te zetten als “overdreven”. Elke keer dat je zo kijkt, kies je minder voor automatisme en meer voor innerlijke vrijheid.

Wekelijks een helder moment van rust en richting

Ontvang wekelijks inspiratie over loslaten, innerlijke vrijheid en persoonlijke groei — rustig, zuiver en rechtstreeks in je mailbox. Afmelden kan op elk moment

Groet,

Gerrit